The OSCE Mission to Serbia and the Delegation of the European Union to Serbia launched today in Belgrade a three-year project entitled Support for Victims and Witnesses of Crime in Serbia. The project aims to assist Serbian institutions in establishing a nationwide support service for victims and witnesses of crime in line with international standards and with Serbia’s strategic goal of EU accession. One of the most important project activities will be the drafting of the National Strategy for Victims’ Rights and its accompanying action plan. The project is being implemented by the OSCE Mission to Serbia and entirely financed by the European Union to the value of EUR 1.5 million. Sem Fabrizi, the EU Ambassador to Serbia, stressed that "The EU's policy has put an increasing focus on support for victims and witnesses of crime at the centre of its legal and social services response in this area. In the framework of chapter 23 [of the EU accession process], the EU is glad to support Serbia in aligning its legislation on victims and witnesses of crime with the EU standards. Today, together with the highest Serbian institutions, we have launched an important project funded by the EU which will be of significant and direct help for the people of Serbia." The Head of the OSCE Mission to Serbia, Andrea Orizio, said that everyone could become victims of crime at some moment of their lives. “We are working in partnership with the Serbian institutions to set up an effective national victim support network, which places victims’ needs and their rights at the very heart of the criminal justice system in Serbia." “Serbian citizens will be able to receive assistance and information from their very first contact with the responsible authority after having suffered or witnessed a crime, as well as support and guidance throughout the criminal proceedings and even after their conclusion,” said Orizio. The project was presented to state officials, experts, judges, prosecutors, police officials and civil society organizations. It is part of the European Union’s and OSCE’s support to Serbia’s reform of its criminal justice system and alignment with international and EU standards on victims’ rights. In addition to improving the legislative framework in this domain, the project will assist state institutions in strengthening their capacities, developing IT solutions to facilitate networking between service providers, educating a network of volunteers and raising awareness of the role of victim support services in Serbia. (source: osce.org/sr)

Predstavnici sudova, tužilaštava i policije su u radnom delu konferencije „Podrška žrtvama i svedocima krivičnih dela u Srbiji“ podelili dosadašnja iskustva i rezultate rada u ovoj oblasti, a više od 150 prisutnih stručnjaka iz različitih delova Srbije koji se neposredno bave pitanjem podrške žrtvama i svedocima, detaljno je upoznato sa ciljevima i komponentama Projekta. Dragičević Dičić: Nedovoljno koristimo i postojeća zakonska rešenja Sudija Vrhovnog kasacionog suda Radmila Dragičević Dičić, podsetila je da je Srbija potpisnik svih značajnijih međunarodnih deklaracija i konvencija koje se tiču ljudskih prava, zaštite žrtava i svedoka i podrške na koju imaju pravo, te da su sudovi s toga u obavezi da primenjuju standarde i pozitivne odredbe međunarodnih konvencija i onda kada one nisu eksplicitno navedene u pojedinim zakonima. Takođe, da se u praksi često nedovoljno koriste i postojeća zakonska rešenja. Kao primer navela je pravo na besplatnu pravnu pomoć koje još uvek nije dobilo formu posebnog zakona, ali koje bi već sad moglo češće da se primenjuje zahvaljujući postojećem Zakoniku o krivičnom postupku. Statistike i istraživanja pokazuju da se u pogledu prava na besplatnu pravnu pomoć u nedovoljnoj meri koristi član 103. Zakonika o krivičnom postupku, a to je – istakla je Radmila Dragičević Dičić, „onaj član koji daje pravo tužiocu ili sudiji da odredi besplatnu pravnu pomoć žrtvi, odnosno posebno osetljivom svedoku, ako prethodno oštećeni odnosno žrtva dobije taj status“. Sudija Dragičević Dičić smatra da žrtve trgovine ljudima, teških oblika nasilja u porodici i veliki broj žrtava nad kojima su izvršena krivična dela protiv polne slobode, zaslužuju status posebno osetljivog svedoka, a time i pravo na besplatnu pravnu pomoć. Ona je podsetila i da je mreža službi podrške žrtvama počela da se uspostavlja još pre 12 godina i da danas one postoje u svim Višim sudovima na teritorije Srbije i u Prvom osnovnom sudu. Službe su formirane u skladu sa Uputstvom o načinu pristupa, sistemu rada i načinu postupanja koje je 7.aprila 2017. godine doneo Visoki savet sudstva, sa ciljem da se obezbedi procesna, psihološka, zdravstvena, socijalna i logistička podrška oštećenima odnosno žrtvama. Kao primere dobre prakse u dosadašnjem radu ona je navela rad službi za podršku žrtvama u Višim sudovima u Beogradu, Novom Sadu, Vranju i Nišu, kao i u Prvom osnovnom sudu u Beogradu. U analizi dosadašnjeg postupanja sudova u pogledu pružanja podrške žrtvama i svedocima uočena je nedovoljna i neblagovremena komunikacija postupajućih sudija i službi za podršku žrtvama. „To su svi sudovi u izveštaju rekli – sudije nam ne javljaju, ne obaveštavaju nas o žrtvama“ – rekla je sudija Dragičević Dičić i konstatovala da to ukazuje da sudije u ovom pogledu moraju da budu značajno aktivnije, na šta treba da utiču i predsednici sudova. Prema izveštaju sudova, teškoće u radu predstavlja i nedostatak sistematizovanih radnih mesta u službama podrške žrtvama, nedostatak adekvatne opreme, teškoće u angažovanju psihologa za psihološku podršku žrtvama. Uočeno je i nedovoljno razumevanja branilaca za rad ovih službi, kao i nedovoljna prepoznatljivost službi u javnosti, zbog čega važna komponenta Projekta treba da bude informisanje stručne i najšire javnosti. Ovo je, po mišljenju sudije Dragičević-Dičić naročito važno sprovesti u svim lokalnim sredinama u kojima službe podrške pri sudovima postoje. Mirović: Žrtva koja ima podršku otvorenije učestvuje i u krivičnom postupku Krivičnoprocesno pravo se suviše dugo fokusiralo na prava okrivljenog, a prava žrtava su bila skrajnuta i žrtve su bile prepuštene same sebi – konstatovala je zamenik republičkog javnog tužioca Tamara Mirović navodeći da se istovremeno od žrtava premnogo očekivalo jer je iskaz svedoka često osnovno dokazno sredstvo. „Često se zaboravlja da će žrtva koja ima podršku sistema i kao svedok biti otvorenija da učestvuje u postupku odnosno da svojim saznanjima doprinese utvrđivanju činjenica koje su predmet dokaznog postupka“ – rekla je Mirović. Ona je istakla da su Službe za informisanje i podršku oštećenim licima i svedocima u svim višim javnim tužilaštvima u Republici Srbiji i u Tužilaštvu za organizovani kriminal počele rad  1. februara 2017. godine, te da je već tada postavljeno i pitanje formiranja adekvatnih specijalizovanih službi i u policiji.  U policiji te specijalizovane službe još nisu formirane, pa je saradnja sa postojećim službama utoliko značajnija. Službe za podršku žrtvama i svedocima u javnim tužilaštvima su do sada ostvarile dobru saradnju sa drugim državnim organima, kao i sa organizacijama civilnog društva. Sa Viktimološkim društvom i nevladinim organizacijama „Astra“ i „Atina“ i memorandume o saradnji koja rezultira dobrom koordinacijom rada i razmenom informacija. U cilju bolje informisanosti građana urađene su i brošure koje govore o pravima žrtava i uslugama koje im pružaju službe podrške u javnim tužilaštvima, dok tužilaštvima u radu značajnu pomoć pružaju komunikacioni priručnici. Tužilaštva su konstatovala slične probleme kao i sudovi, rekla je Tamara Mirović i navela da se to pre svega odnosi na nedostatak prostorija za rad službi, nesistematizovana radna mesta i nedovoljnu informisanost građana o pravu žrtava i ulozi službi podrške. Misija OEBS-a u Srbiji je, kako je istakla Mirović, u svim ovim aktivnostima bila jedan od ključnih partnera, pa će ta saradnja biti nastavljena i u realizaciji projekta „Podrška žrtvama i svedocima“. Radojković: Policija prepoznata kao važan faktor odvraćanja od nasilja Pomoćnik direktora policije Zvezdan Radojković je konstatovao da je policiji Srbije jasno da pristup pravdi za žrtve mora da bude makar isti onakav kao što ga imaju izvršioci, ali u sadašnjim uslovima i rukovođena zadatkom da otkrije počinioca krivičnog dela, često nije u situaciji da se na adekvatan način bavi podrškom žrtvi. „Policija i njena pozicija u odnosu sa žrtvama je veoma specifična, mi taj odnos započinjemo od trenutka kada jedan poziv promeni sve.“ – kaže Radojković. Imajući u vidu da u ovom trenutku u policiji ne postoje službe koje se bave isključivo podrškom žrtva, policija žrtve upućuje na specijalizovane službe u sudovima, tužilaštvima, centrima za socijalni rad i drugim relevantnim organizacijama. Policija je, međutim, kako je naglasio Radojković, tokom prve godine sprovođenja Zakona o sprečavanju nasilja u porodici prepoznata kao organ koji preduzima značajan deo mera koje se odnose na odvraćanje od nasilja. On je istakao da će u tom smislu, važan korak biti i realizacija projekta koji se radi u saradnji sa policijom Švedske a čiji cilj je da se u svim područnim upravama policije obezbede posebne prostorije za razgovor sa žrtvama krivičnih dela nasilja u porodici i protivpolne slobode. Radojković smatra da specijalizovane službe podrške žrtvama treba oformiti i pri policiji, te da će pripadnici policije biti potpuno posvećeni i realizaciji ciljeva projekta koji je usmeren na poboljšanje položaja žrtava i svedoka. Novaković: Glavni cilj je sveobuhvatni nacionalni sistem podrške žrtvama „Svima nama glavni cilj je uspostavljanje sveobuhvatnog nacionalnog sistema informisanja, pomoći i podrške žrtvama i svedocima u okviru krivičnopravnog sistema u Srbiji“, rekla je Nataša Novaković projektni menadžer Odeljenja za vladavinu prava i ljudska prava Misije OEBS-a u Srbiji. Ona je istakla da je Misija OEBS-a u Srbiji ponosna što je Ministarstvo pravde izabralo za partnera koji je zadužen za sprovođenje projekta „Podrška žrtvama i svedocima krivičnih dela u Srbiji“ koje sa 1,5 miliona evra finansira Evropska unija, i da to vidi kao rezultat dugogodišnje uspešne saradnje koja je uspostavljena sa najrelevantnijim predstavnicima države i nevladinog sektora u ovoj oblasti. „Neki elementi sistema pomoći i podrške već postoje, na drugima ćemo da radimo. A taj rad biće zajednički. Zato je naša poruka „niste sami“ koju upućujemo na početku projekta usmerena ne samo ka žrtvama i svedocima, već i prema svim učesnicima u projektu „Podrška žrtvama i svedocima krivičnih dela u Srbiji“. – rekla je Nataša Novaković. Ona je objasnila da će Projekat biti fokusiran na četiri ključne komponente, od kojih je prva unapređenje strateškog i zakonodavnog okvira odnosno izrada nacionalne strategije o pravima žrtava krivičnih dela sa akcionim planom, uspostavljanje koordinacionog tela za praćenje ovih strateških dokumenata i rad na izmenama i usaglašavanju pravnih propisa u cilju ostvarivanja prava žrtava i svedoka. Radiće se i na jačanju kapaciteta državnih institucija i pružalaca podrške žrtvama i svedocima krivičnih dela kroz kreiranje i sprovođenje različitih obuka i izradu priručnika, kao i širenje mreže institucija i organizacija koje žrtvama i svedocima pružaju podršku. Pažnja će biti posvećena i primeni informacionih tehnologija u unapređenju položaja žrtava, pa će se tako raditi na izradi jedinstvenog registra pružalaca usluga, sistemima za upravljanje bazama podataka i vođenje predmeta za sve pružaoce usluga i na formiranju jedinstvenog pozivnog centra. Deo projekta je i edukacija mreže volontera, kao i kampanja jačanja svesti stručne i šire javnosti o postojanju, važnosti i ulozi službi za podršku žrtvama u Srbiji.  

The OSCE Mission and the Delegation of the European Union to Serbia, in partnership with the Ministry of Justice, held a conference in Belgrade today to mark European Day for Victims of Crime. The organisations presented the draft 2019-2025 National Strategy on the Rights of Victims and Witnesses of Crime. The draft Strategy was developed by the Ministry of Justice Working Group, with expertise and technical support from the OSCE Mission to Serbia. It is part of the three-year project Support for Victims and Witnesses of Crime in Serbia, funded by the European Union with an amount of 1.5 million euros. “We remain hopeful that this new national strategy on crime victims’ rights, and the subsequent action plans, will help to strengthen and consolidate the victims’ rights system across Serbia, for the benefit of all Serbian citizens,” the Deputy Head of the EU Delegation, Mateja Norĉiĉ Štamcar, stated at the event. “According to the European Commission data for 2017, 15% of the population of the European Union have been victimized by a crime, amounting to as many as 75 million people. It is the duty of the state to secure support for anyone who has had the misfortune of becoming a victim. This support should correspond to their needs and allow them to overcome, or at least diminish the trauma of victimisation. With this in mind, the development of a National Strategy on the Rights of Victims and Witnesses of Crime has been set as a priority, and the Ministry of Justice approached this task in a dedicated, responsible and efficient manner,ˮ stated the State Secretary of the Ministry of Justice Radomir Ilić. Ilić pointed out that the Action Plan for Chapter 23 defined setting up a victim and witness support system as one of the most important tasks. “Taking into account that this area requires a single approach by judicial institutions, by other state authorities and civil society organisations which the victim comes into contact with, the need to establish one coordinated support system has been identified. That would provide the victim with access to unified, accessible and quality support services. On the other hand, it would ensure the best use of existing human as well as financial resources,ˮ stated the State Secretary. He emphasized that the establishment of the Network of Victim and Witness Support Services on the entire territory of the Republic of Serbia will be the most challenging step in the implementation of the Strategy, but also a step that will bring the greatest benefit to citizens compared with the present situation. Orizio said that the goal is to introduce mechanisms to encourage victims and witnesses to come forward by reducing the risk of secondary victimisation and by eliminating fear from retaliation. “The OSCE Mission to Serbia is working in close partnership with Serbian stakeholders to set up an efficient institutional framework, in line with international standards. With that in mind, the Mission has provided assistance to Serbian institutions, in particular to the Ministry of Justice, to address the model of victim and witness support in Serbia in a systematic way, building on and improving existing capacities,” said Orizio. In addition to Working Group members, the conference was attended by representatives of the Ministry of Justice, the Ministry for European Integration, the Supreme Court of Cassation, the Republic Public Prosecutor’s Office, the Judicial Academy, other government institutions, civil society organizations, as well as representatives of other international organisations and diplomatic missions. The presentation of the National Strategy’s basic outline and underlying principles was followed by a discussion on the draft text, as part of the public debate prior to its adoption by the government. The National Strategy will be accompanied by a corresponding action plan for the first three years of its implementation. The European Union is the largest donor to Serbia having provided over 4 billion euros of support to the country over the past 19 years. (source: europa.rs)

Belgrade – Knowing the rights of victims, including the right to support, is the first step towards claiming them. The role of the media is extremely important in this matter – this is one of the messages of the very first media workshop on ways to improve reporting on victims and witnesses of crime, which was held in Belgrade within the “Support to victims and witnesses of crime in Serbia” project. The EU-funded project that aims to devise a comprehensive national system of support to victims of crime is carried out by the OSCE Mission to Serbia, as selected partner of the Ministry of Justice. Within the seminar, PhD Milica Kolaković Bojović, expert consultant, and Tamara Mirović, Deputy Public Prosecutor, informed reporters about solutions envisaged in the new National strategy for exercising rights of victims and witnesses. Among other things, the two discussed mechanisms for facilitating proceedings, improving the infrastructure of courts and prosecutor’s offices that will contribute to the fact that victims will not be required face attack suspects in person, as well as to the training of professional services that provide support to the victims. Special attention is paid to the status and support to particularly vulnerable groups, such as the victims of rape, domestic violence, children, victims of trafficking, and hate crimes. Through interaction with the representatives of judicial system and media experts, the reporters discussed key elements and participants of the process aimed at strengthening victims’ rights, discussed specificities of reporting about victims and witnesses, and explored possibilities that media outlets themselves can use to contribute to the better status of victims and building a safer, more humane and more fair society.